Verbaal-performaal, die lastige kloof

Als een kind een IQ-test doet zal het een uitslag krijgen die is opgebouwd uit twee cijfers die het verbale en performale IQ weergeven. Het woord verbaal is nog wel aan te voelen, verbaal is iets met woorden. Performaal is al lastiger. Ik weet dat het te maken heeft met uitvoeren, dingen doen. Toch vond ik het altijd lastig om er een goed beeld van te krijgen en er voor mezelf invulling aan te geven. Als het verbaal- en performaal-cijfer veel van elkaar afwijken (meer dan 15), dan is er sprake van een 'kloof' die vaak als problematisch wordt betiteld. Vandaar dat ik het graag goed wil snappen. Een psychologe legde het een keer zo aan mij uit: het hoofd kan zo snel als een race-auto en de handen hebben het tempo van een fiets. Dat was fijn beeldend, maar de concrete gevolgen?
Door het werken met 'kloofkinderen' (wat een woord, sorry, wel duidelijk), lukt het om steeds duidelijker te krijgen wat het in de praktijk inhoudt, zo'n kloof.

Het verbale deel (ook wel als 'cognitief' benoemd), is vooral bezig met redeneren, verwoorden van allerlei zaken, woordenschat is een belangrijk onderdeel. Verbaal is zeer gerelateerd aan kennis.
Performaal heeft met praktische oplossingen te maken en overzicht van wat er moet gebeuren. Wel zien dat er iets niet klopt, maar moeite hebben met het bedenken van wat er moet veranderen of waar je kunt ingrijpen. Meer concreet: puzzels maken, je spullen in orde hebben voor een bepaalde gebeurtenis, passende acties bedenken als oplossing voor een praktisch probleem. De toetjes-bakjes zijn op maar je wilt toch vla eten, wat nu? Vaste handelingspatronen bieden zekerheid en houvast. Daarvan afwijken kan voor performaal zwakke kinderen daarom heel vervelend zijn en dat laten ze merken. Hierdoor kan het zijn dat je denkt autistische trekjes in je kind waar te nemen die uiteindelijk zijn toe te schrijven  aan de performale vaardigheden van het kind. 
Als het performale presteren zwak is terwijl een kind verder wel als 'slim' bekend staat, kan dat verbazing wekken. Een verbaal-performaal kloof is soms niet zo handig, maar vaak niet onoverkomelijk. Je kunt alle vaardigheden oefenen. Omdat het het kind niet alleen lukt, heeft het hulp nodig bij het aanbrengen van structuur bij dagelijkse terugkerende situaties en vaardigheden. Daarbij is het belangrijk dat die structuur consequent doorgevoerd wordt, dus beide ouders volgen hetzelfde stramien. Een kind keer op keer 'op zijn plaat laten gaan' vanuit het idee 'dan leert hij het wel' is onverstandig, omdat het kind door dergelijke 'fouten' alleen maar onzeker wordt.

Positief blijven herhalen, is de tip die ik van een ouder kreeg. Twee belangrijke elementen: positief en herhalen.